ತೃತೀಯಲಿಂಗಿಗಳ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು

ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಹೊಯ್ಸಳ ನ್ಯೂಸ್/

ಶಿವಮೊಗ್ಗ / ಚಿತ್ರದುರ್ಗ :

ತೃತೀಯಲಿಂಗಿಗಳ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು
ಮಾನವನ ಏಳಿಗೆಯು ನಿರಂತರವಾದುದು, ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಅನೇಕ ಅಂಶಗಳು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಹಾಗೆಯೇ ತೃತೀಯಲಿಂಗಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ವರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಬದುಕು, ಅವರ ಜೀವನವೇ ಒಂದು ಸವಾಲಿದ್ದಂತೆ, ಅವರು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಷ್ಟ-ನಷ್ಟ, ನೋವು-ನಲಿವು ವರ್ಣಿಸಲಸಾಧ್ಯ. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಬದುಕು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವುದು ಸರ್ಕಾರಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತುಅವುಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಷ್ಟಾನದಿಂದ. ತೃತೀಯಲಿಂಗಿ ಎಂದರೆ ಹೆಣ್ಣು ಅಲ್ಲದ ಗಂಡು ಅಲ್ಲದ ಒಂದು ಮನಸ್ಥಿತಿ. ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿ 2011ರ ಪ್ರಕಾರ ನಮ್ಮದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 4.88ಲಕ್ಷ ಮತ್ತುಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 22,000 ತೃತೀಯಲಿಂಗಿಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇರುವುದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ತೃತೀಯಲಿಂಗಿಗಳು ಇತರರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಹಿಂದುಳಿದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ನಮಗೆ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ.
ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿರುವುದನ್ನು
ಗಮನಿಸಬಹುದಾದರೂ ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳವರೆಗೂ ಈ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪುರುಷ, ಮಹಿಳೆ ಅಥವಾ ಇತರೇ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಲಿಂಗದ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಕೊರತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಕಲ್ಯಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿವೆ. ಈ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಈ ಸಮುದಾಯವು ಹಲವು ಶೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಹೊಂದಿರುವ ಸಮಾಜ ಎನ್ನುವ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಎನ್ನುವುದು ಮರೀಚಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಹಲವು ಸಂಘರ್ಷಗಳ, ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕರ ಹೋರಾಟದ ಫಲವಾಗಿ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ 2014ರಲ್ಲಿ ಈ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ‘ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿ’ ಗಳೆಂದು ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ ಕಾರಣ, ಇಂದು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಅವರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹಲವಾರು ನೀತಿ-ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿವೆ. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಜೀವನ ಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಿಸಲು ‘ಸರ್ವರಿಗೂ ಸಮಪಾಲು-ಸರ್ವರಿಗೂ ಸಮಬಾಳು’ ಎಂಬ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಆಶಯದಂತೆ ಸಮಾಜದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನತೆ-ಸಾಮರಸ್ಯದೊಂದಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಬದುಕುವಂತಾಗಲು ಹಲವಾರು ಕಲ್ಯಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಮಾಡಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ
 ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಟಿಜಿ ಪ್ಲಸ್ ಯೋಜನೆ
 ತೃತೀಯಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ (ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ನಿಯಮಗಳು-2020
 ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ಮನೆ (ಗರಿಮಾಗ್ರೆಹ್)ಯೋಜನೆ
 ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪೋರ್ಟಲ್
 ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಂಡಳಿ(ಎನ್‍ಸಿಟಿ)
 ಸ್ಮೈಲ್ ಯೋಜನೆ
 ಕೌನ್ಸಲಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳ ಸಹಾಯವಾಣಿ
 ಮನಸ್ವಿನಿ ಯೋಜನೆ
 ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ನೀತಿ 2017

1.ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಟಿಜಿ ಪ್ಲಸ್ ಯೋಜನೆ https://transgender.dosje.gov.in/
ಈ ಯೋಜನೆಯು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆರೋಗ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಟಿಜಿ ಪ್ಲಸ್ ಯೋಜನೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ತೃತೀಯಲಿಂಗಿ ಸಮುದಾಯದವರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ 5 ಲಕ್ಷ ರೂ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮಾಸೌಲಭ್ಯ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳು ಭಾರತದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಯ ಲಾಭ ಪಡೆಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಫಲಾನುಭವಿಗೆ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಖಾಸಗಿ/ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿಂದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
 ಈ ಯೋಜನೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 40% ದುರ್ಬಲ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗತಿಕ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ವಿಮೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪಿಎಮ್‍ಜೆಎವೈ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತುಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಉಚಿತವಾಗಿವೆ.
 ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಟಿಜಿ ಪ್ಲಸ್ ಯೋಜನೆಯು 25 ವಿಶೇಷ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತುಇದು ನರಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಹೃದ್ರೋಗ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ 1,354 ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪ್ಯಾಕೇಜ್‍ಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
 50 ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‍ಗಳಿಗೆ ಕೀಮೋ ಥೆರಪಿಯೊಂದಿಗೆ ಆಂಕೊಲಾಜಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸಹಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರ ಚಕಿತ್ಸಾ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಎರಡನ್ನೂ ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

2.ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ (ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ನಿಯಮಗಳು-2020
ಈ ಕಾಯಿದೆಯು 10ನೇ ಜನವರಿ 2020 ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಇದು ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಖಾತ್ರಿ ಪಡಿಸುವ ಪ್ರಥಮ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಯಮಗಳು ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಗುರುತನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ, ಉದ್ಯೋಗ, ಆರೋಗ್ಯ, ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಥವಾ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡುವುದು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಟ್ರಾನ್ಸ್‍ಮೆನ್ ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್‍ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ‘ಅಂತರ್ಲಿಂಗ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ’ ಮತ್ತು ‘ಟ್ರಾನ್ಸ್ಜೆಂಡರ್ ವ್ಯಕ್ತಿ’ ಎಂಬ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ (ಅಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಲೈಂಗಿಕ ಪುನರ್ವಿತರಣೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಹಾರ್ಮೋನ್ ಅಥವಾ ಇತರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದರೂ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ). ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗ ಅಥವಾ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಅವಕಾಶಗಳು, ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಜನಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶದಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಆಗುವ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಇದು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಚಲನೆಗೆ, ವಾಸಿಸುವ, ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಅಥವಾ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸದಂತೆ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ನೀತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಯಮವು ಅಂತರ್ಗತ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಶೌಚಾಲಯಗಳು, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಯಮವು ಯಾವುದೇ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಥವಾ ದೈಹಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆಯೇ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಲು ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್‍ಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.

3. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ಮನೆ (ಗರಿಮಾ ಗ್ರಹ್) ಯೋಜನೆ
ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಬಲೀಕರಣ ಸಚಿವಾಲಯವು ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ಮನೆ (ಗರಿಮಾ ಗ್ರಹ್) ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಗತಿಕ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ಮನೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಈ ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ಮನೆ (ಗರಿಮಾ ಗ್ರಹ್) ಯೋಜನೆ ಅಗತ್ಯ ಆಶ್ರಯ ಮನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಆಹಾರ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಂತಹ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

4.ತೃತೀಯಲಿಂಗಿಯವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿರಾಷ್ಟ್ರೀಯಪೋರ್ಟಲ್ https://transgender.dosje.gov.in/
2020ರ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ (ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಶದ ಎಲ್ಲಿಂದಲಾದರು ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಮತ್ತು ಗುರುತಿನ ಚೀಟಿಗಾಗಿ ಡಿಜಿಟಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರು ಅನಾವಶ್ಯಕ ಕಛೇರಿ, ಅಧಿಕಾರಿಗನ್ನು ಭೇಟಿಮಾಡುವ ಸಮಯ ಮತ್ತು ಹಣ ಉಳಿತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವ ಅರ್ಜಿ, ನಿರಾಕರಣೆ ಕುಂದುಕೊರತೆ, ಪರಿಹಾರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೋಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಅಗತ್ಯ ವಿಳಂಬವಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಐ–ಕಾರ್ಡ್‍ಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕಟ್ಟು ನಿಟ್ಟಾದ ಕಾಲಮಿತಿ ಅನುಸರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಹಾಯವಾಣಿ-01120893988

5. ಸ್ಮೈಲ್‍ಯೋಜನೆ (SMILE-Support for Marginalized Individuals for Livelihood and Enterprise)
ಜೀವನ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಕ್ಕಾಗಿ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ(ಸ್ಮೈಲ್)ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಜೀವನೋಪಾಯ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಕ್ಕಾಗಿ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ಯೋಜನೆಯು ಪುನರ್ವಸತಿ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು, ಸಮಾಲೋಚನೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ತೃತೀಯಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪರ್ಕಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು 9ನೆ ತರಗತಿಯಿಂದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯವರೆಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಭಿಕ್ಷಾಟನೆ, ನಿರ್ಗತಿಕರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ, ಶೋಷಣೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ನೀಡುವ ಕಾರ್ಯ ಈ ಯೋಜನೆ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. https://transgender.dosje.gov.in/

6.ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಂಡಳಿ (ಎನ್‍ಸಿಟಿ)
ತೃತಿಯಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಂಡಳಿ(ಎನ್‍ಸಿಟಿ)ಯು ಸಂವಿಧಾನ ನೀತಿಗಳ ರಚನೆ, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಮಂಗಳ ಮುಖಿಯರ ಕುಂದು ಕೊರತೆಗಳ ಪರಿಹಾರದ ಕುರಿತು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಬಲವಂತದ ದುಡಿಮೆಯಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗದವರನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವುದು ಕಾನೂನಿನ ರೀತಿ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವಾಗುತ್ತದೆ. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗದವರ ಮೇಲೆ ದೈಹಿಕ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯದಂತಹ ಅಪರಾಧ ಮಾಡಿದವರಿಗೆ ತೃತಿಯಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಕಾಯಿದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಟ 6 ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯವರಿಗೆ ಜೈಲುಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡದೊಂದಿಗೆ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾಂiÀರ್iನಿರ್ವಹಿಸುವ ಇತರ ಇಲಾಖೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಪರಿಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗೋಪಾಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಂಡಳಿ(ಎನ್‍ಸಿಟಿ) ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ತರಲು ಹಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಎನ್‍ಸಿಟಿಯು ರಾಜ್ಯದ ತೃತಿಂiÀ ುಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಡಳಿಗಳು ಆಹಾರ, ವಸತಿ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ.E-MAIL – tghelp@mail.inflibnet.ac.in

7.ಕರ್ನಾಟಕರಾಜ್ಯತೃತೀಯಲಿಂಗಿಗಳ ನೀತಿ 2017
ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು 2017 ರಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಕುರಿತು ವಿವರವಾದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ನೀತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಈ ನೀತಿಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಸಮುದಾಯ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಕ್ರಿಮಿನಲ್/ಸಿವಿಲ್ ಕಾನೂನುಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಮನ್ನಣೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಮೂಲಭೂತಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಈ ನೀತಿಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ಎಲ್ಲಾ ಇಲಾಖೆಗಳ ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಈ ನೀತಿಯು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನೀತಿಯು ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ವಸತಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ ಇತ್ಯಾದಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ನೀತಿಯು ಅನುಷ್ಟಾನಕ್ಕೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಅಂದಾಜು, ಅನುಷ್ಟಾನಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು, ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಲಾಖೆಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಕರು, ಶಿಕ್ಷಕರು, ವೈದ್ಯರು, ಪೊಲೀಸರು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಸಂವೇದನಾ ಶೀಲತೆಯಂತಹ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀತಿಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಕ್ರಮಗಳು, ವಿದಾರ್ಥಿ ವೇತನವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು, ಕೌಶಲ್ಯವರ್ಧನೆಯ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ ಲಿಂಗಿಯ ಸಮುದಾಯ ಸೇರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ.8.ಮನಸ್ವಿನಿ ಯೋಜನೆ:
ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಅವಿವಾಹಿತ, ವಿಚ್ಚೇದಿತ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಹಾಗೂ ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ ಒದಗಿಸಲು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ ಮನಸ್ವಿನಿ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಮಾಡಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಅವಿವಾಹಿತ ಹಾಗೂ ವಿಚ್ಚೇದನ ಪಡೆದಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ, ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು 500 ರೂಪಾಯಿ ಮಾಶಾಸನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 65ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಯಸ್ಸಿನ ಅವಿವಾಹಿತ, ವಿಚ್ಚೇಧಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಹಾಗೂ ತೃತಿಯಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೃದ್ದಾಪ್ಯ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಬಡತನ ರೇಖೆಗಿಂತ ಕೆಳಗಿರುವ 40 ರಿಂದ 65 ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಅವಿವಾಹಿತ ಹಾಗೂ ವಿಚ್ಚೇದನ ಪಡೆದಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ, ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ನೀಡಿ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ತರುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮನಸ್ವಿನಿ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ತೃತಿಯಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತು ಪಡಿಸಿದ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಟಾನಗೊಳಿಸುವುದು. ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಅನನ್ಯ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳು, ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ವಸತಿ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಬೇಕು. ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಹಿಷ್ಕಾರದಂತಹ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಮುದಯಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳು ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ನಡುವಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಮನಸ್ವಿನಿ, ಸ್ಮೈಲ್, ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಟಿಜಿಪ್ಲಸ್ ಯೋಜನೆ ಮುಂತದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಅನುಷ್ಟಾನ ಮಾಡಿದಲ್ಲಿ ಇದು ಸುಧಾರಿತ ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ, ಹೆಚ್ಚಿದ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಲ್ಯಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ತೃತಿಯ ಲಿಂಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯದ ಅಸಮಾನತೆಗಳು, ನಿರುದ್ಯೋಗದರಗಳು ಮತ್ತು ಬಡತನದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಬಹುದು. ದಮನಿತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ತೃತಿಯಲಿಂಗಿ ಸಮುದಾಯಗಳ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಸಮಸಮಾಜವನ್ನು ರಚಿಸುವಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮಹತ್ವದಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ರಾಜ್ಯ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರು ಈ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಪೂರ್ವಭಾವಿಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡೋಣ ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಗೌರವಿಸೋಣ.

ಡಾ. ಜಗನ್ನಾಥ ಕೆ. ಡಾಂಗೆ, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಶಿಕ್ಷಣ ಅಧ್ಯಯನ ವಿಭಾಗ ಕುವೆಂಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ,